Addison Hastalığı Nedir Neden Olur?

Addison hastalığı, böbreküstü bezlerinin (adrenal bezler) yeterli miktarda hormon üretememesi sonucu ortaya çıkan nadir görülen ve ciddi bir endokrinolojik bozukluktur. Bu hastalıkta özellikle glukokortikoid, mineralokortikoid ve androjen hormonlarının üretiminde eksiklik meydana gelir.

Adrenal bezler vücudun strese yanıt vermesi kan basıncının düzenlenmesi su ve elektrolit dengesinin korunması gibi hayati fonksiyonlarda rol oynayan hormonları üretir. Bu hormonların yetersizliği vücudun birçok sisteminde aksamalara yol açar ve çeşitli semptomlarla kendini gösterir.

Glukokortikoidler özellikle kortizol vücudun stres yanıtında kritik bir rol oynar ve metabolik süreçlerin düzenlenmesinde önemli bir görev üstlenir. Kortizol eksikliği vücudun strese yanıt verme yeteneğini azaltır bu da hastalarda yorgunluk zayıflık kilo kaybı ve düşük kan şekeri gibi belirtilere yol açar.

Mineralokortikoidler ise özellikle aldosteron kan basıncını ve sıvı-elektrolit dengesini düzenler. Aldosteron eksikliği düşük kan basıncı tuz kaybı dehidrasyon ve potasyum seviyelerinde artışa neden olur.

Androjenler ise cinsel gelişim ve enerji seviyeleri üzerinde etkili olan hormonlardır; bu hormonların yetersizliği cinsel istek kaybı enerji düşüklüğü ve kas zayıflığı gibi sorunlara yol açar.

Addison Hastalığı Neden Olur?

Addison hastalığının en yaygın nedeni bağışıklık sisteminin böbreküstü bezlerini yabancı olarak algılayıp onlara saldırmasıyla oluşan otoimmün bir süreçtir. Bu durumda vücut kendi dokularını hedef alır ve adrenal bezlerin harap olmasına yol açar.

Bunun sonucunda böbreküstü bezleri yeterli miktarda hormon üretemez hale gelir ve Addison hastalığı belirtileri ortaya çıkar. Otoimmün Addison hastalığı özellikle gelişmiş ülkelerde en sık görülen neden olarak öne çıkar.

Diğer nedenler arasında ise çeşitli enfeksiyonlar ve fiziksel hasarlar bulunur. Özellikle böbreküstü bezlerinin verem (tüberküloz) hastalığına yakalanması geçmişte Addison hastalığının önemli bir sebebi olmuştur. Ayrıca mikrobik hastalıklar da böbreküstü bezlerini etkileyerek hormon üretimini bozar.

Bunların yanı sıra:

• Böbreküstü bezlerinin kanaması
• Diğer kanser türlerinin böbreküstü bezlerine metastaz yapması

gibi durumlar da Addison hastalığına yol açabilen faktörler arasındadır. Bu durumlar adrenal bezlerin yapısını bozarak hormon üretimini engeller ve hastalığın gelişimine neden olur. Her ne sebeple olursa olsun Addison hastalığının gelişimi adrenal bezlerin hasar görmesi sonucu ortaya çıkar ve bu hasarın kaynağı hastalığın tedavi planını belirlemede kritik öneme sahiptir.