Akromegali, yetişkinlerde görülen nadir ve ciddi bir hormonal bozukluktur. Bu hastalık hipofiz bezindeki bir adenomun yani iyi huylu bir tümörün büyüme hormonu (BH veya GH) salgılayan hücrelerinden aşırı miktarda büyüme hormonu üretilmesine neden olmasıyla ortaya çıkar.
Hipofiz bezi, vücudun hormonal dengesini sağlayan önemli bir organdır ve buradan salınan hormonlar büyüme ve metabolizma gibi hayati işlevleri düzenler. Ancak bu bezdeki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyüme hormonu salgılaması vücutta çeşitli yapısal ve işlevsel bozukluklara yol açar.
Bu hastalık adını Fransız nörolog Dr. Pierre Marie tarafından 1886 yılında almıştır. Dr. Marie bu hastalığın karakteristik belirtilerini tanımlamış ve hastalığın adını Yunanca “akros” (uç) ve “megale” (büyüme) kelimelerinden türeterek koymuştur. Akromegali, özellikle eller ayaklar ve yüz gibi vücudun uç bölgelerinde belirgin büyümelere neden olur. Bu büyümeler hastaların yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir ve tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açar.
Akromegali Belirtileri Nelerdir?
Erişkinlerde ise hastalığının en erken belirtisi yumuşak doku artışı nedeniyle el ve ayaklarda görülen büyümedir. Ancak zamanla bu belirtiler daha belirgin hale gelir ve hastanın yüz hatlarında kabalaşma kaş kemerlerinin belirginleşmesi gibi değişiklikler meydana gelir. Alt çenenin öne doğru çıkıntı yapması burun dudak ve dilin büyümesi de sık görülen diğer yüz değişikliklerindendir.
Bu fiziksel değişimlerin yanı sıra dişlerin birbirinden ayrılması cildin yağlanması deride kalınlaşma aşırı terleme ve ten kokusundaki değişiklikler gibi cilt sorunları da ortaya çıkar. Bu belirtiler genellikle yavaş bir şekilde gelişir ve hastalığın ilerlemesiyle daha da belirgin hale gelir.
Akromegali hastalarında yaygın olarak görülen diğer semptomlar arasında şunlar yer alır:
- Ellerde uyuşma veya karıncalanma: Bu durum genellikle karpal tünel sendromunun bir belirtisi olarak ortaya çıkar.
- Seste kalınlaşma: Geniz yollarındaki doku büyümesine bağlı olarak seste belirgin bir kalınlaşma meydana gelir. Ayrıca burun tıkanıklığı ve horlama da yaygın belirtilerdir.
- Yorgunluk ve eklem ağrıları: Hastalar genellikle kronik yorgunluk hissi yaşar ve eklem ağrıları ile baş ağrıları bu durumu daha da kötüleştirir.
- Görme bozuklukları: Hipofiz bezinin büyümesi görme sinirine baskı yaparak görme bozukluklarına neden olur.
- Adet düzensizliği ve galaktore: Kadın hastalarda adet döngüsünde düzensizlikler ve göğüslerden süt gelmesi (galaktore) gibi hormonal bozukluklar da ortaya çıkar.