Amfizem, özellikle sigara kullanımının en temel tetikleyicisi olduğu ciddi bir akciğer hastalığıdır. Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) grubuna dahil olan amfizem akciğerlerde bulunan ve “alveol” olarak adlandırılan hava keselerinin kademeli olarak hasar görmesi ve tahrip olması ile karakterizedir.
Alveoller oksijenin kana geçtiği ve karbondioksitin atıldığı küçük hava kesecikleridir. Bu keseciklerin zarar görmesi oksijen ve karbondioksit alışverişinin etkili bir şekilde gerçekleşmesini engeller bu da kişinin nefes almasını zorlaştırır ve yaygın olarak nefes darlığına neden olur.
Amfizemin temel belirtilerinden biri olan nefes darlığı başlangıçta fiziksel efor sırasında ortaya çıkar. Hasta merdiven çıkma veya yürüyüş gibi günlük aktiviteler sırasında nefes almakta zorlanır. Hastalık ilerledikçe nefes darlığı dinlenme halinde bile hissedilmeye başlanır.
Bu durum kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürür ve günlük aktivitelerini yapmasını zorlaştırır. Nefes darlığı aynı zamanda yorgunluk halsizlik ve kilo kaybı gibi ek belirtilere de yol açar. Amfizemin ilerleyen aşamalarında hastalar sürekli oksijen desteğine ihtiyaç duyabilirler.
Amfizem Neden Olur?
Yaş faktörü, amfizem gelişiminde önemli bir rol oynar. Özellikle 55 yaş ve üzerindeki kişilerde akciğerlerin doğal yaşlanma süreciyle birlikte amfizem görülme olasılığı artar. Yaşlandıkça akciğer dokusu ve hava yolları elastikiyetini kaybeder bu da solunum fonksiyonlarının bozulmasına yol açar. Dolayısıyla yaşla birlikte amfizem riskinin de arttığı gözlemlenir.
Amfizeme neden olan faktörler şunlardır:
- Amfizemin en yaygın nedenidir.
- Sigara dumanına maruz kalma sonucu risk artar.
- Özellikle endüstriyel işlerde yaygın olan kimyasallar.
- İnşaat ve madencilik gibi mesleklerde sık görülür.
- Yaşla birlikte risk artar.
Amfizem, solunum yollarında ve akciğerlerde kalıcı hasara yol açan ciddi bir hastalık olup belirtileri yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürür. Nefes darlığı, sürekli öksürük ve yorgunluk gibi semptomlarla kendini gösterir ve bu semptomlar hastalığın ilerlemesiyle daha da kötüleşir. Amfizemin tedavisi hastalığın ilerlemesini yavaşlatmayı ve semptomları yönetmeyi amaçlar.
Bu nedenle risk faktörlerinden kaçınmak ve erken teşhis ile uygun tedavi yöntemlerine başvurmak amfizemin yönetiminde büyük önem taşır. Sigara içen kişilerin sigarayı bırakmaları kimyasal ve toz maruziyetinden kaçınmaları ve düzenli sağlık kontrolleri yaptırmaları bu ciddi hastalığın önlenmesi ve kontrol altına alınması açısından kritik adımlardır.