Bir şirketin mali durumu hakkında en kapsamlı bilgiyi sunan finansal tablo, bilanço olarak adlandırılır. Bu durum, bir şirketin varlıklarını, borçlarını ve özkaynaklarını belirli bir tarihte özetleyen ve bu bilgileri çeşitli gruplar altında düzenleyen bir tablodur.
Bu finansal tablo, muhasebe süreçlerinin temel yapı taşlarından biri olup, işletmelerin finansal durumunu belirlemek için kritik öneme sahiptir.
Bilanço Nedir?
Bilançonun en temel amacı, işletmenin sahip olduğu tüm varlıkların (aktifler) ve bu varlıkları finanse eden kaynakların (pasifler ve özkaynaklar) toplam değerini göstermektir. Bu tablo, muhasebe ve finans alanında, işletmenin mali yapısını anlamak ve değerlendirmek için kullanılır.
Bilançonun sol tarafı, şirketin sahip olduğu varlıkları, yani aktifleri içerir. Bu varlıklar nakit, alacaklar, stoklar, taşınmazlar ve diğer maddi ve maddi olmayan varlıklar gibi çeşitli kalemlerden oluşur. Sağ tarafta ise şirketin borçları ve özkaynakları yer alır. Borçlar, şirketin dış kaynaklardan sağladığı finansmanı, özkaynaklar ise işletme sahiplerinin şirkete koyduğu sermayeyi ve birikmiş karları temsil eder.
Bilanço Nasıl Hesaplanır?
Bilançonun hesaplanması, muhasebenin temel kurallarına dayanır ve aktif-pasif dengesi prensibi üzerine kuruludur. Bilanço iki ana bölümden oluşur: Aktifler ve pasifler (ve özkaynaklar). Bu iki bölümün toplamı her zaman birbirine eşit olmalıdır. Bu denge, muhasebenin “çift taraflı kayıt” prensibine dayanır ve her finansal işlemde iki farklı hesap üzerinde eşit etkiler yaratır.
Bilançonun hesaplanması şu adımlar izlenerek gerçekleştirilir:
- Aktiflerin Belirlenmesi: İlk adımda, işletmenin sahip olduğu tüm varlıklar listelenir. Bu varlıklar, dönen varlıklar (örneğin nakit, stoklar) ve duran varlıklar (örneğin binalar, makineler) olarak ikiye ayrılır. Tüm bu varlıkların toplamı, aktiflerin değerini oluşturur.
- Pasiflerin Belirlenmesi: İkinci adımda, işletmenin borçları belirlenir. Bu borçlar, kısa vadeli borçlar (örneğin ticari borçlar, kredi borçları) ve uzun vadeli borçlar (örneğin uzun vadeli krediler) olarak sınıflandırılır. Bu kalemlerin toplamı, pasiflerin değerini verir.
- Özkaynakların Hesaplanması: Son olarak, özkaynaklar hesaplanır. Özkaynaklar, işletme sahiplerinin şirkete koyduğu sermaye ve işletmenin elde ettiği karların birikiminden oluşur. Özkaynaklar, aktiflerden pasifler çıkarılarak da hesaplanabilir.