Demans, kişinin hafızasını düşünme yetilerini ve sosyal becerilerini etkileyen bir semptomlar bütünüdür ve bu durum genellikle kişinin günlük yaşamını ciddi ölçüde zorlaştırır. Ancak bu hastalık tek başına bir hastalık olarak değerlendirilmez. Aksine birden fazla hastalığın ortak bir belirtisi olarak karşımıza çıkar. Bu nedenle demansın farklı türleri vardır ve her biri farklı nedenlerden kaynaklanabilir.
En yaygın görülen demans türü Alzheimer hastalığıdır. Alzheimer, demans vakalarının yaklaşık %60 ila %80’ini oluşturur ve bu nedenle demans dendiğinde çoğu insanın aklına ilk olarak Alzheimer gelir. Alzheimer hastalığı beyinde zamanla ilerleyen bir hasar süreciyle karakterizedir ve bu süreç özellikle yaşlı bireylerde hafıza kaybından kişilik değişimlerine kadar geniş bir yelpazede belirtilere yol açar.
Alzheimer dışında demansın bir diğer yaygın türü ise vasküler demanstır. Vasküler demans, beynin kan akışının kesintiye uğraması sonucu meydana gelir ve genellikle bir inmenin ardından gelişir. Beyne yeterli kan gitmemesi sinir hücrelerine zarar vererek bilişsel işlevlerin bozulmasına yol açar. Bu durum inme geçiren kişilerde sıklıkla rastlanan bir durumdur ve inme sonrası bireyin bilişsel yeteneklerinde ciddi bir gerileme gözlemlenir.
Demans Belirtileri Nelerdir?
Demansın en belirgin belirtisi yeni öğrenilen bilgilerin hızla unutulmasıdır. Bu durum genellikle hafıza kaybı olarak adlandırılan ve demans hastalarının en çok şikayet ettiği sorunlardan biridir. Ancak demans yalnızca hafızayı etkilemez. Bir kişinin demans hastası olarak kabul edilmesi için aşağıda sıralanan işlevlerden en az ikisinde belirgin bir bozulma gözlenmesi gerekir.
- Yeni bilgilerin hatırlanmasında zorluk yaşama ve geçmişteki anıların silikleşmesi.
- Kelime bulmada güçlük çekme konuşmada akıcılığın kaybolması ve anlamlı cümleler kurmada zorluk.
- Dikkati belirli bir konuya verme ve uzun süre odaklanma becerisinde azalma.
- Karar verme yetisinde bozulma mantıklı düşünmede zayıflık ve günlük sorunları çözmede güçlük.
- Mekansal ilişkileri anlama ve görsel detayları algılama kapasitesinde azalma.
Bu işlevlerden birinde veya birkaçında yaşanan bozulmalar bireyin günlük yaşamını ciddi şekilde etkiler. Demansın erken teşhisi belirtilerin dikkatlice gözlemlenmesi ve uygun müdahalelerin zamanında yapılması hastalığın seyrini yavaşlatmada kritik rol oynar. Her ne kadar demans ilerleyici bir durum olsa da doğru tedavi ve bakım yöntemleriyle hastaların yaşam kalitesini korumak mümkündür.