Ticaret dünyasında mal taşımacılığı ve sevkiyatı önemli bir süreçtir. Bu süreçlerin düzenli ve kanuni bir şekilde yürütülmesi ticari ilişkilerin sağlamlığı açısından oldukça önemli bir konudur. Bu noktada sevk irsaliyesi devreye girer. Bu irsaliye, malın bir noktadan başka bir noktaya taşınırken kullanılan ve malın yasal durumunu belgeleyen bir evraktır.
Sevk İrsaliyesi Nedir?
Sevk irsaliyesi satıcının ya da malı teslim eden kişinin malların taşınması sırasında düzenlediği ve alıcıya sunulan bir belgedir. Bu belge malın taşındığını ve kime ait olduğunu resmi olarak doğrular.
Türkiye’de Vergi Usul Kanunu’nun ilgili maddeleri gereğince mal sevkiyatları sırasında sevk irsaliyesi düzenlenmesi zorunludur. Bu belge hem malın taşınan kişiye sorunsuz bir şekilde ulaşmasını sağlar hem de olası denetimlerde yetkili mercilere karşı kanıt niteliği taşır.
Sevk irsaliyesi aynı zamanda malın cinsini miktarını ve taşındığı yeri belirtir. Bu bilgiler taşıma sırasında oluşabilecek yanlış anlamaları ve problemleri önler. Ayrıca sevk irsaliyesi malın yasal yollarla taşındığını da kanıtlar. Fatura kesilmeden önce sevk irsaliyesi düzenlenebilir ve bu irsaliye fatura yerine geçmez. Ancak faturanın düzenlenmesi için bir dayanak oluşturur.
Sevk İrsaliyesi Nasıl Düzenlenir?
Sevk irsaliyesi, düzenleme süreci birkaç temel adımdan oluşur. Bu adımlar belgenin doğruluğu ve yasal uygunluğu açısından oldukça önemli bir konudur. Bu irsaliyeyi düzenlerken dikkat edilmesi gereken temel unsurlar şu şekilde:
- Malın cinsi miktarı ve tanımı
- Malın sevk edildiği adres
- Sevk eden ve teslim alacak kişi ya da kurumun bilgileri
- Taşıma tarihi ve saati
- Sevk eden aracın plakası
- İrsaliye numarası
- Düzenleyen kişi ya da kurumun imzası ve kaşesi
Bu bilgilerin eksiksiz bir şekilde doldurulması sevk irsaliyesinin geçerliliği açısından kritik öneme sahiptir. Ayrıca irsaliye düzenleyen firmanın vergi kimlik numarası ve adresi de belge üzerinde yer almalıdır.
- Elektronik Sevk İrsaliyesi (e-İrsaliye): Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle birlikte kağıt üzerinde düzenlenen sevk irsaliyeleri yerini elektronik sevk irsaliyelerine (e-İrsaliye) bırakmaya başlamıştır. e-İrsaliye kağıt irsaliye ile aynı işleve sahip olup elektronik ortamda düzenlenip iletilir. Vergi Usul Kanunu gereği bazı sektörlerde e-İrsaliye zorunlu hale getirilmiştir ve bu sayede hem işlemlerin daha hızlı yürütülmesi hem de çevreye daha az zarar verilmesi amaçlanıyor.