Skorbüt hastalığı, C vitamini eksikliğinden kaynaklanan ve tarih boyunca özellikle uzun deniz yolculuklarına çıkan denizcilerde sıkça görülen ciddi bir hastalıktır. Günümüzde eskisi kadar yaygın olmamakla birlikte yetersiz beslenen veya belirli sağlık sorunları olan kişilerde hala görülür. C vitamini insan vücudu tarafından üretilemeyen ancak sağlıklı bir yaşam için mutlaka dışarıdan alınması gereken bir vitamindir.
C vitamini güçlü bir antioksidan olarak bilinir ve bağışıklık sistemi cilt sağlığı yara iyileşmesi gibi birçok hayati fonksiyonda rol oynar. Ayrıca kolajen üretimi için de gereklidir. Kolajen, cilt bağ dokuları kemikler ve kan damarları gibi birçok yapıda bulunan bir proteindir.
C vitamini eksikliği bu yapıların zayıflamasına ve ciddi sağlık sorunlarına yol açar. Skorbüt hastalığı bu eksikliğin en bilinen sonucu olup diş etlerinde şişme ve kanama diş kaybı ciltte morluklar halsizlik kas ve eklem ağrıları gibi belirtilerle kendini gösterir. Tedavi edilmediğinde ölümcül olur.
Skorbüt Hastalığı Nedenleri Nelerdir?
Skorbüt hastalığı, vücudun yeterli C vitamini alamaması sonucu ortaya çıkan ciddi bir durumdur ve belirli risk faktörleri bu hastalığın gelişme olasılığını artırır. Özellikle beslenme düzeni bozuk olan kişiler, skorbüt açısından yüksek risk taşırlar.
Yenidoğan bebeklerin yalnızca inek sütü ile beslenmesi yeterli miktarda C vitamini alınamamasına yol açar. Çünkü inek sütü bebeklerin ihtiyacı olan C vitamini miktarını karşılamaz.
Ayrıca alkol tüketimi fazla olan bireyler de bu hastalık için risk grubundadır. Alkol vücudun C vitamini emilimini azaltarak eksikliğe neden olur. Bununla birlikte sürekli fast food tarzı besinlerle beslenen kişiler de aynı riski taşırlar. Bu tarz gıdalar düşük vitamin içeriğine sahiptir ve bu da vücudun ihtiyaç duyduğu C vitaminini karşılayamaz.
Meyve ve sebze tüketimi az olan kişiler de skorbüt hastalığına daha yatkın hale gelirler. C vitamini açısından zengin olan bu gıdaların yeterince tüketilmemesi vücudun vitamin depolarının hızla tükenmesine yol açar. Sigara içenler de risk altındadır çünkü sigara içmek vücutta bulunan C vitamininin hızla azalmasına neden olur.
Risk Faktörleri
- Sadece inek sütü ile beslenen bebekler
- Aşırı alkol tüketimi
- Sadece fast food ile beslenme
- Az sebze ve meyve tüketimi
- Sigara kullanımı
- Gebe ve emziren anneler
- Diyabet böbrek yetmezliği ve hipertroidi
- Kanser ve anoreksia nervosa tedavisi görenler