Solunum yetmezliği akciğerlerin vücuda yeterli miktarda oksijen sağlayamaması veya karbondioksiti dışarı atamaması durumunda ortaya çıkan ciddi bir tıbbi sorundur. Bu durum genellikle hipoksemi ve hiperkapni olmak üzere iki temel belirtiden kaynaklanır. Hipoksemi kanda düşük oksijen seviyeleri anlamına gelirken hiperkapni kanda karbondioksit birikmesi ile tanımlanır.
Normal solunum sürecinde akciğerler oksijeni alarak kana taşır ve hücrelerin enerji üretimi için gerekli olan oksijenin sağlanmasına yardımcı olur. Aynı zamanda karbondioksiti vücuttan atarak dengenin korunmasını sağlar.
Ancak solunum yetmezliği durumunda bu mekanizmalar bozulur ve vücut yeterli oksijen alamadığı gibi karbondioksit birikimiyle de mücadele etmek zorunda kalır.
Solunum yetmezliğinin nedenleri arasında astım, kronik obstrüktif, akciğer hastalığı (KOAH), zatürre, akciğer ödemi ve travma gibi çeşitli sağlık sorunları yer alır. Bu durumlar akciğer fonksiyonlarını olumsuz etkileyerek oksijenin alınmasını ve karbondioksitin atılmasını zorlaştırır. Bunun sonucunda vücut organları yeterince oksijenlenemez ve karbondioksit fazlalığı zehirleyici bir etki yaratır.
Solunum Yetmezliği Nedenleri Nelerdir?
Solunum yetmezliği akciğerlerin yeterli oksijen sağlayamaması ya da karbondioksiti atamaması durumunda ortaya çıkan ciddi bir sağlık sorunudur ve iki farklı şekilde gelişebilir: akut ve kronik. Akut solunum yetmezliği ani bir bozukluk olarak ortaya çıkarken kronik solunum yetmezliği ise uzun vadede gelişir ve zamanla kötüleşir.
Her iki durumda da hastanın oksijen ihtiyacı karşılanamadığından vücuttaki organlar yeterli oksijeni alamaz ve karbondioksit birikimi yaşanır.
Solunum yetmezliğine yol açan hastalıklar çeşitlidir ve akciğer fonksiyonlarını doğrudan etkileyen birçok sorun bu duruma neden olur. Bunlar arasında en yaygın olanları:
- KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı)
- Zatürre
- Alerjiler
- Bronşit
- Astım
- Amfizem
- Kistik fibroz
- Covid-19 enfeksiyonu
Bu hastalıklar akciğerlerin etkin çalışmasını zorlaştırarak yeterli oksijenin kana ulaşmasını ve karbondioksitin dışarı atılmasını engeller. Akciğerlerin doğrudan etkilenmediği durumlarda bile sinir ve kas sistemlerini etkileyen bazı hastalıklar da solunum yetmezliğine neden olur. Bu tür hastalıklar arasında omurilik hasarları, kafa travmaları, kas hastalıkları ve felç sayılabilir.